Kako osnovati „DOO“ u Srbiji

Šta je društvo sa ograničenom odgovornošću, odnosno DOO? Kako se osniva DOO? Gde se osniva DOO? Koja je dokumentacija potrebna za osnivanje DOO?

Ovo su neka od pitanja na koja ćemo u tekstu koji sledi dati odgovor.

Šta je društvo sa ograničenom odgovornošću (DOO)?

Zakon o privrednim društvima (u daljem tekstu: ZPD) društvo sa ograničenom odgvornošću (u daljem tekstu: „doo“) definiše kao :„društvo u kome jedan ili više članova društva imaju udele u osnovnom kapitalu društva, s tim da članovi društva ne odgovaraju za obaveze društva osim kada su ispunjeni uslovi za primenu instituta probijanje pravne ličnosti“.

Pored ZPD proces osnivanja DOO je regulisan i u Zakonu o postupku registracije u Agenciji za privredne registre (dalje ZOPR).

U pitanju je jedna od najprivlačnijih formi poslovanja, kako zbog minimalnog osnivačkog kapitala od svega 100,00 RSD, tako i zbog činjenice da se osniva relativno lako i to u nekoliko koraka koji će biti izloženi i pojašnjeni u daljem tekstu.

Šta je potrebno za osnivanje firme (DOO)?

Prilikom osnivanja DOO potrebno je preduzeti određene radnje, s tim da su neke obavezne, a neke se preduzimaju opciono, u zavisnosti od volje osnivača:

1. Izrada i overa osnivačkog akta
2. Uplata osnivačkog kapitala pre podnošenja registracione prijave osnivanja
3. Prikupljanje potrebne dokumentacije za registraciju kod Agencije za privredne registre (dalje: APR)
4. Predaja registracione prijave i odlučivanje registratora po prijavi
5. Žalba na odluku registratora po prijavi
6. Dobijanje rešenja i izvoda iz registra privrednih subjekata
7. Otvaranje tekućeg računa
8. Prijava u Poreskoj upravi i lokalnoj upravi prihoda
9. Izrada pečata

Izrada i overa osnivačkog akta

Propisane su dve varijante osnivačkog akta:

• Odluka o osnivanju DOO-ako je u pitanju jednočlano društvo
• Ugovor o osnivanju DOO-ako je u pitanju višečlano društvo

Nezavisno od forme, osnivački akt mora da ima elemente propisane u ZOPD. Obavezni elementi osnivačkog akta su:

1. podaci o članovima društva – lično ime i prebivalište (fizičko lice), odnosno poslovno ime i sedište (pravno lice)
2. poslovno ime društva – po ZOPD, mora da sadrži naziv društva, oznaku pravne forme („društvo sa ograničenom odgovornošću“, „doo“ ili „d.o.o.“) i sedište (samo mesto, ne i adresu)
3. sedište društva – ulica i broj, mesto, opština i poštanski broj
4. pretežna delatnost društva – šifra i naziv pretežne delatnosti, preuzeti iz Uredbe o klasifikaciji delatnosti (Sl. glasnik RS br. 54/2010)
5. ukupan iznos osnovnog kapitala društva – prema ZOPD, minimalni osnovni kapital je 100 RSD, osim ako je posebnim zakonom predviđen veći iznos osnovnog kapitala za društva koja obavljaju određene delatnosti
6. iznos novčanog uloga, odnosno novčanu vrednost i opis nenovčanog uloga svakog člana društva – ukoliko je u pitanju nenovčani ulog, mora se utvrditi njegova vrednost i to sporazumno od strane svih članova društva ili putem procene. Procenu vrši ovlašćeni sudski veštak, revizor ili drugo stručno lice koje je od strane nadležnog državnog organa Republike Srbije ovlašćeno da vrši procene vrednosti određenih stvari ili prava i ne može biti starija od godinu dana od dana unosa nenovčanog uloga.
7. vreme uplate, odnosno unošenja uloga u osnovni kapital društva – ulozi se mogu uplatiti/uneti prilikom osnivanja društva ili kasnije, ali najkasnije u roku od pet godina od dana donošenja osnivačkog akta. Odluka osnivača o ovom pitanju se unosi u osnivački akt. Ovde je bitno napomenuti da do uplate/unosa uloga, članovi sopstvenom imovinom odgovaraju za razliku između uplaćenog/unetog i upisanog, a neuplaćenog/neunetog kapitala.
8. udeo svakog člana društva u ukupnom osnovnom kapitalu izražen u procentima – član društva stiče udeo u društvu srazmerno vrednosti njegovog uloga u ukupnom osnovnom kapitalu društva, osim ako je osnivačkim aktom pri osnivanju društva ili jednoglasnom odlukom skupštine određeno drugačije, ali svakako može imati samo jedan udeo u društvu.
9. određivanje organa društva i njihovih nadležnosti – osnivači se u osnivačkom aktu opredeljuju za jednodomno ili dvodomno upravljanje, s tim da ukoliko nisu odredili nadležnosti organa društva imaće one nadležnosti koje su propisane u ZOPD.

Što s tiče overe osnivačkog akta, ova radnja je u isključivoj nadležnosti javnih beležnika.

Uplata osnivačkog kapitala pre podnošenja registracione prijave osnivanja – opciono

Za ove potrebe se otvara poseban račun u banci, tzv. depozitni račun, na kojem će se sredstva uplaćena na ime osnovnog kapitala nalaziti privremeno, odnosno sve dok se društvo ne registruje u APR-u i otvori tekući račun. Nakon toga se sredstva sa privremenog računa prenose na novootvoreni tekući račun, a depozitni račun se odmah gasi.

Uplata osnivačkog kapitala pre registracije je opcija, jer ZPD propisuje krajnji rok za uplatu osnivačkog kapitala ( vidi 1. tačka pod g).

Prikupljanje potrebne dokumentacije za registraciju kod APR-a

1. Registraciona prijava osnivanja DOO sa vebsajta APR-a
2. Overen osnivački akt društva
3. Fotokopija/očitane lične karte članova društva
4. Dokaz o uplati takse za registraciju osnivanja u iznosu od 4.500,00 RSD (original uplatnica)
5. Dokaz o uplati takse za registraciju i objavljivanje osnivačkog akta u iznosu od 1.000,00 RSD (original uplatnica)
6. Potvrda o uplati osnivačkog kapitala (samo ako je osnivački kapital uplaćen pre registracije)
7. Odluka o imenovanju zakonskog zastupnika (samo ako je isti imenovan posebnom odlukom, a ne u osnivačkom aktu)
8. Predaja registracione prijave i odlučivanje registratora po prijavi

Registraciona prijava se podnosi u zakonom propisanom roku od 15 dana od dana nastanka podatka ili dokumenta koji su predmet registracije, dakle osnivačkog akta. Ukoliko se prijava podnosi po isteku ovog roka, neblagovremena je, te se plaća dodatna naknada u iznosu od 6.000,00 RSD.

APR u roku od 5 radnih dana odlučuje po podnetoj registracionoj prijavi i to rešenjem kojim:

• usvaja prijavu – ako su ispunjeni uslovi za registraciju
• odbacuje prijavu – ukoliko nisu ispunjeni uslovi za registraciju i to ukoliko:

1. registrator nije nadležan za odlučivanje po prijavi
2. podatak/dokument nije predmet registracije ili je isti već registrovan
3. prijava nije podneta u zakonom propisanom roku (ako je isti propisan)
4. registrator je odbacio prijavu i podnosioca obavestio o razlozima odbacivanja, a podnosilac nije podneo novu registracionu prijavu u roku od 30 dana od objavljivanja rešenja o odbacivanju
5. registracija podatka/dokumenta je u suprotnsti sa posebnim zakonom ili aktom nadležnog organa donetim u skladu sa zakonom

• odbacuje prijavu i utvrđuje koji uslovi za registraciju nisu ispunjeni i to ako:

1. je prijavu podnelo neovlašćeno lice ili ista nije potpisana od strane podnosioca
2. prijava ne sadrži sve podatke i informacije potrebne za registraciju ili uz istu nisu podneti svi propisani dokumenti
3. činjenice iz prijave nisu saglasne činjenicama iz dokumenata koji su priloženi uz prijavu i podacima koji su registrovani u APR-u, odnosno sa podacima registrovanim u nadležnom registru, a koji su javno dostupni
4. u registru koji postupa po prijavi je pod istim nazivom već registrovano drugo pravno lice ili preduzetnik ili je već podneta prijava za registraciju pod istim nazivom ili je naziv već rezervisan, odnosno određen u skladu sa ZOPR
5. uz prijavu nije priložen dokaz o uplati naknade za vođenje postupka registracije na osnovu koga se može utvrditi da je uplaćena naknada na tekući račun APR-a

Žalba na odluku APR-a

Lice ovlašćeno za podnošenje prijave može da podnese žalbu ministru nadležnom za odlučivanje o žalbi, i to preko APR-a, u roku od 30 dana od dana objavljivanja odluke. Podnošenje žalbe je pravo, ne i obaveza nezadovoljnog lica, pri čemu treba imati na umu da žaba ne zadržava izvršenje rešenja.

Žalba mora da sadrži:

1. broj i datum odluke koja se žalbom pobija
2. razloge pobijanja
3. identifikacione podatke o podnosiocu žalbe
4. potpis podnosioca žalbe

Nadležni ministar odlučuje o žalbi u roku od 30 dana od dana prijema iste i tom prilikom odlučuje na jedan od sledećih načina:

1. odbacuje žalbu – ako je neblagovremena, nedopuštena ili podneta od strane neovlašćenog lica
2. odbija žalbu – ako je neosnovana
3. usvaja žalbu, ukida odluku registratora i vraća predmet na ponovno odlučivanje registratoru koji je odlučivao o prijavi
4. usvaja žalbu, ukida odluku registratora i sam odlučuje o prijavi

Prijem rešenja i izvoda iz registra privrednih subjekata – opciono

Istovremeno sa donošenjem rešenja kojim se usvaja registraciona prijava, registar objavljuje registrovane podatke i dokumente, a samo rešenje se podnosiocu zahteva dostavlja na način koji je naveo u prijavi.

Ukoliko postoji potreba za dobijanjem izvoda, popunjava se zahtev (obrazac se nalazi na sajtu APR-a)  i plaća naknada u iznosu od 1.700,00 RSD, te sa popunjenim zahtevom i dokazom o plaćenoj naknadi bez čekanja možete dobiti izvod u APR-u.

Otvaranje tekućeg računa za DOO

Da bi društvo poslovalo, neophodno je da ima otvoren tekući račun. U kojoj banci se otvara račun, stvar je izbora društva, tj. ovlašćenih lica u društvu, ali nezavisno koju banku izabarete, potrebno je zaključiti Ugovor o vođenju poslovnog računa sa tom bankom. Takođe, neophodno je izabranoj banci dostaviti sledeću dokumentaciju:

1. Rešenje o osnivanju društva ili izvod iz APR
2. Dokaz o identitetu članova društva
3. Overeni OP obrazac za direktora društva – to je obrazac koji sadrži ime i prezime, JMBG i potpis direktora i overava se kod javnog beležnika

Prijava u Poreskoj upravi i lokalnoj upravi prihoda

U roku od 15 dana od datuma donošenja rešenja o registraciji koje je izdao APR, elektronskim putem se, preko portala ePorezi, Poreskoj upravi podnosi poreska prijava za porez na dobit (stopa je 15%, a obračunava se na dobit kao razliku prihoda i rashoda društva).

Što se tiče obaveze plaćanja poreza, Poreska uprava jeste centralni subjekt za DOO, ali pojedina plaćanja se duguju i lokalnoj upravi prihoda (porez na imovinu, naknada za zaštitu i očuvanje životne sredine i sl.).

Izrada pečata za DOO

Da li ćete izraditi pečat ili ne, stvar je izbora. Naime, ZOPD u čl. 25, st. 3 propisuje da se posebnim zakonom ne može uvesti obaveza upotrebe pečata od strane društva, bilo da se radi o dokumentima društva ili poslovnim pismima.

Na kraju je korisno navesti da je moguće osnivanje DOO i elektronskim putem, kako jednočlanog (od 2018. godine), tako i višečlanog (od 2019. godine).

Za ove svrhe potrebno je imati:

1. elektronski potpis (isti je nepohodan i za potpisivanje finansijskih izveštaja i komunikaciju sa Poreskom upravom)
2. instaliran čitač elektronskih kartica i instaliranu NEXU aplikaciju za elektronsko potpisivanje
3. mogućnost plaćanja elektronskim putem korišćenjem Visa, Dina ili MasterCard platne kartice
4. otvoren nalog na sistemu za centralizovano prijavljivanje korisnika APR-a, radi pristupa informacionom sistemu (koji će kasnije svakako koristiti za sve e-usluge APR-a)

Da li mi treba advokat za otvaranje DOO?

Za osnivanje firme advokat nije neophodan. U suštini sve potrebne radnje možete sami preduzeti. Međutim, svakako je preporuka angažovati advokata kako se ne biste susreli sa odbacivanjem registracione prijave, žalbenim postupkom i slično. Pred APR-om, poreskom upravom ili poslovnom bankom vas može u svim fazama postupka zastupati advokat na osnovu prethodno datog punomoćja, te vam on može osnovati firmu.

Datum: 09.04.2020.