Ogranak privrednog društva

Prema Zakonu o privrednim društvima ogranak privrednog društva je izdvojeni organizacioni deo privrednog društva na teritoriji Republike Srbije preko koga društvo obavlja delatnost u skladu sa zakonom. Pritom, u pravnom prometu, ogranak istupa u ime i za račun privrednog društva čiji je deo.

Zakon o privrednim društvima poznaje četiri forme privrednih društava, i to:

• Ortačko društvo
• Komanditno društvo
• Društvo sa ograničenom odgovornošću
• Akcionarsko društvo

Bez obzira na formu, svako društvo može osnovati ogranak. U daljem tekstu ćemo objasniti šta je ogranak i ukazaćemo na specifičnosti istog. Takođe, osvrnućemo se na pojam ogranka stranog privrednog društva i predstavništva stranog privrednog društva.

Šta je ogranak?

Ogranak nema svojstvo pravnog lica, odnosno nema pravni subjektivitet, tako da privredno društvo odgovara za obaveze prema trećim licima koje nastanu u poslovanju njegovog ogranka i to neograničeno, odnosno celom svojom imovinom. To je i logično s obzirom da ogranak nema svoju posebnu imovinu, odnosno imovina društva je u tom smislu jedinstvena, nedeljiva i pripada društvu kao celini.

Takođe, za razliku od privrednog društva čiji je deo, ogranak nema svoje organe, ali može imati rukovodioca. Naravno, rukovodilac ogranka nema status direktora, odnosno nije deo uprave samog privrednog društva.

Uz to, ogranak ne može biti subjekt statusnih promena, promena pravne forme, kao ni subjekt stečaja i likvidacije, dok privredno društvo može.

Međutim, iako nema pravni subjektivitet, ogranak ima poreski subjektivitet, odnosno poreski je obveznik.

Bitno je naglasiti i to da pretežna delatnost ogranka može da se razlikuje od pretežne delatnosti društva. Tako, ukoliko se privredno društvo bavi, na primer, proizvodnjom automobila kao svojom pretežnom delatnošću, ogranak može imati istu pretežnu delatnost kao i privredno društvo, ali se može baviti drugom delatnošću, sve u zavisnosti od odluke osnivača.

Kako se osniva ogranak?

Ogranak se osniva aktom privrednog društva, odnosno nadležni organ privrednog društva donosi odluku o osnivanju ogranka. Koji je to organ, zavisi od forme privrednog društva koje osniva ogranak. Tako, u ortačkom društvu odluku o obrazovanju ogranka donose ortaci, u komanditnom komplementari, dok u društvu sa ograničenom odgovornošću i akcionarskom društvu navedenu odluku donosi skupština društva.

Svakako, odluka o osnivanju ogranka mora da sadrži sledeće podatke:

• poslovno ime i matični broj privrednog društva. Naime, u pravnom prometu ogranak istupa pod poslovnim imenom društva. Iz navedenog proizlazi da sam ogranak nema poslovno ime, ali može imati naziv, koji mora biti naveden uz poslovno ima privrednog društva koje je osnovalo ogranak. Pored naziva ogranka, potrebno je navesti i njegovu adresu i naglasiti da je reč o ogranku.
• adresu ogranka
• pretežnu delatnost ogranka, ukoliko se razlikuje od pretežne delatnosti društva
• lično ime, odnosno poslovno ime zastupnika ogranka i obim ovlašćenja zastupnika, ako je zastupnik ogranka različit od zastupnika društva. Ovde napominjemo da u slučaju da je zastupnik ogranka registrovan u skladu sa Zakonom o postupku registracije u Agenciji za privredne registre, on se ujedno smatra zastupnikom celog privrednog društva, tako da se na njega primenjuju sva zakonska ograničenja koja važe za ostale zastupnike privrednog društva.

Odluku o prestanku ogranka donose ista lica, odnosno organ, koji donose odluku o osnivanju ogranka, s tim da ogranak ne prestaje samo na osnovu odluke privrednog društva, već i u slučaju da samo privredno društvo čiji je ogranak prestane da postoji. Međutim, ukoliko je privredno društvo prestalo da postoji usled statusne promene, a pravni sledbenik tog društva može odlučiti da ogranak ipak nastavi sa radom.

Naravno, ogranak, sve promene podataka u vezi sa ogrankom, kao i prestanak ogranka, odnosno njegovo brisanje, registruju se u skladu sa Zakonom o postupku registracije u Agenciji za privredne registre.

­­­­

Ogranak stranog privrednog društva

Ogranak stranog privrednog društva je Zakonom o privrednim društvima definisan kao izdvojeni organizacioni deo stranog privrednog društva preko koga to društvo obavlja delatnost u Republici Srbiji u skladu sa zakonom.

Specifičnosti ovog ogranka se ogledaju u elementima koje odluka o njegovom obrazovanju mora obavezno da sadrži. U pitanju su sledeći elementi:

• naziv i adresa ogranka
• pretežna delatnost ogranka
• lično ime, odnosno poslovno ime zastupnika ogranka i obim ovlašćenja zastupnika
• naziv i sedište registra u kom je osnivač ogranka registrovan
• naziv, pravna forma i sedište osnivača ogranka
• matični, odnosno registarski broj osnivača ogranka
• lično ime, odnosno poslovno ime zastupnika osnivača ogranka
• podatak o registrovanom kapitalu osnivača, ako se prema pravu države u kojoj je registrovan osnivač takav podatak registruje
• adresa za prijem elektronske pošte

Šta je predstvništvo stranog privrednog društva?

Predstavništvo stranog privrednog društva jeste njegov izdvojen organizacioni deo koji može obavljati prethodne i pripremne radnje u cilju zaključenja pravnog posla tog društva.

Poput ogranka, ni predstavništvo nema svojstvo pravnog lica, te za obaveze koje nastanu u njegovom poslovanju prema trećim licima odgovara strano privredno društvo koje je osnovalo predstavništvo.

Odluku o obrazovanju predstavništva donosi nadležan organ stranog privrednog društva, a navedena odluka obavezno sadrži sledeće elemente:

• naziv i sedište registra u kom je osnivač predstavništva registrovan
• naziv, pravna forma i sedište osnivača predstavništva
• matični, odnosno registarski broj osnivača predstavništva
• lično ime, odnosno poslovno ime zastupnika osnivača predstavništva
• adresa predstavništva
• lično ime, odnosno poslovno ime zastupnika predstavništva
• adresa za prijem elektronske pošte

Predstavništvo, sve promene podataka iz odluke o njegovom osnivanju, kao i prestanak predstavništva, registruju se u skladu sa Zakonom o postupku registracije u Agenciji za privredne registre.

Kao i ogranak, predstavništvo može prestati kako na osnovu odluke privrednog društva, tako i usled prestanka postojanja samog privrednog društva koje ga je osnovalo. Međutim, i ovde postoji mogućnost da pravni sledbenik privrednog društva čiji je prestanak posledica izvršene statusne promene odluči da predstavništvo ipak nastavi sa radom.

Koja je razlika između ogranka i predstavništva?

Pre svega, Zakon o privrednim društvima govori o predstavništvu stranog privrenog društva, dok sa druge strane, uređuje ogranak kako domaćeg tako i stranog privrenog društva. Tako, u smislu ovog Zakona, predstavništvo se vezuje isključivo za strana privredna društva, dok ogranak mogu da osnuju kako domaća tako i strana privredna društva.

Ipak, osnovna razlika je u tome što ogranak obavlja određenu delatnost, koja može biti različita od pretežne delatnosti privrednog društva koje je osnovalo taj ogranak. Predstavništvo pak može da obavlja samo pravne poslove koji su vezani za njegovo tekuće poslovanje, odnosno poslove koji su zapravo prethodne i pripremne radnje koje se preduzimaju u cilju zaključenja pravnog posla društva koje ga je osnovalo. Dakle, za razliku od ogranka, predstavništvo ne može obavljati delatnost koja je drugačija od delatnosti privrednog društva osnivača, a uz to je i krug radnji koje može preduzimati ograničen.

Datum: 01.08.2020.